Gözümüzün önünde yapmayın şu anayasayı

Hep tekrarladığımız laftır… İki şey halkın gözü önünde yapılmaz: Sosis ve politika. Çünkü her ikisinin de yapılış şekli normal insanların midesini bulandırabilir.

“Yeni anayasa” yapmak da politik bir faaliyet olduğuna göre anayasa yapımı için de benzer bir önleme ihtiyaç var. Midesi zayıfların, yaşı küçüklerin, hassas bünyelerin izlemesi sakıncalı olabilir.

Anayasa dediğimiz kavram aslında devlet yönetiminde keyfiliğin önüne geçmek için bulunmuş bir yoldur. “Anayasal yönetim” insanlık tarihinde çok önemli bir aşamayı temsil eder: Yönetenle yönetilen arasındaki ilişkinin mahiyetine dair kadim anlayışın ters yüz olmasını.

On dokuzuncu asrın ortalarından itibaren “modernleşme yanlısı” vatansever Türk aydınlarının bazen canlarını ortaya koyarak uğrunda mücadele verdikleri dava ülkede anayasal yönetime geçilmesi talebi olmuştur. Çünkü şahıslar yönetiminden kurumlar yönetimine geçmenin yolu kurallar yönetiminin tesisidir.

Ne var ki bazen kurumlar ve kurallar yönetiminin şahıslar yönetimine geçirilmesi için de anayasaya ihtiyaç duyuluyor. Mesela 2017 referandumunda halktan onay alan anayasa değişikliği “hotkutür” (haute couture) bir elbise gibi şahsa özel hazırlanmıştı.

Şimdiki “Yeni anayasa” tartışmasının da tek bir hedefi var: Erdoğan’ın görev süresini uzatmanın yolunu bulmak. Bunun için de oylanacak pakete kimsenin karşı çıkamayacağı dini ve milli şekerlemeler eklenecekti. Ancak yerel seçimin sonuçları bu işi zora sokmuş görünüyor. Başka bir yol deneyecekler artık. Belki de daha dün “Türkiye’nin kurtuluşu ve yeniden şahlanışı” için elzem diye sunulan başkanlık rejiminden tekrar parlamenter düzene dönüş getirilecek “yeni anayasa”ile. Pazarlığa bağlı…

Anayasayı siyasi amaçlarla araçsallaştırma eğilimi AK Parti iktidarlarının bir icadı değil. Bizde bu işler hep böyle oldu maalesef.

İlk anayasamız, “Beni sarhoş abimin yerine padişah yaparsanız ben de anayasal ve parlamenter sisteme geçmeyi onaylarım” diyen ulu hakanın milletimize hediyesiydi. Sonra lüzumu kalmayınca işi bitti. Kanun-ı Esasi 1908 Devriminden sonra yeniden yürürlüğe girse bile sonraki süreçte de anayasa maceramız hep “bir ileri iki geri” temposunda devam etti.

Türkiye 1909 Anayasası ile yürütmeyi yasama kurumuna tabi kılarak kuvvetler ayrılığı sistemine adım atmışken 1924 Anayasası kuvvetler birliğini geri getirmişti.

1909 Anayasasının padişahın elinden aldığı yetkileri 1924 Anayasası çok daha fazlasıyla cumhurbaşkanına tevdi etmişti. (Bilahare 1961 Anayasasının tesis edeceği kuvvetler ayrılığı sistemi 2017’de üstelik doğrudan halk oyuyla tekrar ortadan kaldırılacaktır.)

***

Taha Akyol’un yeni çıkan “Atatürk’ün Anayasası 1924” (Doğan Kitap, 2024) başlıklı eserinden öğreniyoruz ki cumhuriyet dönemi başındaki anayasa tartışmalarına damga vuran dinamik de teorik veya metodik görüş ayrılıklarından ziyade birtakım kişisel iktidar hesaplarının çatışmasıdır.

kitapkapak.jpg

Devletin bütün organları tek bir kişi (ve onun dar çevresi) tarafından mı yönetilmeli, yoksa kuvvetler ayrılığı çerçevesinde kurumların ve kuralların egemen olduğu düzen mi sürdürülmeli?

Hükümeti de meclisi de yargıyı da orduyu da riyaseti cumhuriyenin birer organı yapma fikri iyi bir fikir mi?

O dönemde kıyasıya tartışılan konulan bunlardır… Tabiri caizse, anayasanın “hotkutür” (haute couture) bir elbise gibi şahsa özel hazırlanması taraftarları ile “Yarın bir gün başkası da giyebilsin” diye buna itiraz edenlerin mücadelesidir yaşananlar.

Cumhuriyetin ilanı, saltanatın ve hilafetin kaldırılması, laikliğin getirilmesi, tevhidi tedrisatın tesisi gibi konular hiç tartışılmadan kabul edilmişti. Mamafih kuvvetler ayrılığı, meclisin hükümetle ilişkisi, cumhurbaşkanı yetkileri gibi konularda yoğun tartışmalar baş göstermişti.

Ancak o günkü güç sahiplerinin bu konuların tartışılmasından pek hoşnut olmadıkları anlaşılıyor.

Bilhassa cumhurbaşkanı yetkilerinin olağanüstü şekilde arttırılması teklifine karşı çıkan gazetecileri ve muhalif milletvekillerini Yunus Nadi, Falih Rıfkı gibi Çankaya’ya yakın gazete yazarları “Kan akar, kelleleriniz gider” diye açıkça tehdit ediyorlardı.

Bazı iktidar sözcüleri ise “görev gereği” olarak akıl ve mantık çerçevesinde muhataplarını ikna etmeye çalışırken bir hayli zorlanıyorlardı. Mesela Saracoğlu Şükrü mecliste yaptığı bir konuşmada kuvvetler ayrılığı sistemine geri dönmenin irtica olacağını söylemişti. Yunus Nadi ise taslakta hükümetin görevleri ile meclisin yetkileri ayrı ayrı düzenlenmiş olduğuna göre buna kuvvetler birliği denemeyeceğini ileri sürmüştü!

Yine de üyeleri tek tek Atatürk tarafından belirlenmiş olan ikinci mecliste müzakere edilip oylanan cumhurbaşkanı yetkileriyle ilgili bazı maddeler reddedilebildi. (Bu arada muhalefetin desteklediği “Kadınlara seçme ve seçilme hakkı” veren önerge iktidar oylarıyla geri çevrildi.)

***

Bizim mesleğin duayeni olması yanında, Türk hukuk ve anayasa tarihi sahasının da otoritesi ve yakın dönem siyasi tarihimizin önde gelen uzmanlarından olan Taha Akyol’un kitabında bütün bu süreç en teferruatlı anekdotlar eşliğinde akıcı bir dille anlatılıyor.

Taha Akyol, TBMM zabıtları ve dönemin gazeteleri başta olmak üzere arşiv kayıtlarında titizlikle yürüttüğü çalışmalara dayanan yeni kitabında bu dönemde yaşanan tartışmaları gözümüzün önüne seriyor.

Bir yanıyla geçtiğimiz yıl yayımlanan “Neden 29 Ekim? Cumhuriyet’in İlanına Giden Yol” başlıklı eseri tamamlayıcı nitelikte bir çalışma, yakın tarihimizin en önemli olaylarıyla ilgili çok değerli bir kaynak.

Çünkü 1924 anayasasının hazırlanması sürecinde gerek mecliste gerekse kamuoyunda yoğun bir şekilde tartışma konusu olan hususların neler olduğunu, bunlara kimin hangi gerekçelerle yaklaştığını öğrenmek yeni rejimin kaynağındaki amaçları ve sonraki istikametini öğrenmek açısından da önemli.

Bir de tarihin tekerrürü denilen hadisenin hayal mahsulü bir yakıştırma olmadığını görmek açısından…

“Tarihi tekerrür diye tarif ediyorlar / Hiç ibret alınsaydı tekerrür mü ederdi” diye boşuna söylememiş milli şairimiz.

Ne var ki Hegel’in “tarihteki bütün büyük olaylar iki kere sahnelenir” tespitine “ilkinde trajedi, ikincide komedi olarak” ilavesinde bulunan Marks da haksız değil.

YORUMLAR (123)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
123 Yorum
  • Mahmut / 21 Nisan 2024 11:18

    Şimdi biz komedi kısmındayız demekki. Bu durumda 33 yıl dolacak mi :)

    Yanıtla (1) (0)
  • Matrakçı... / 20 Nisan 2024 14:44

    2.Mahmud Mehter Marşını bile yasaklayıp, pantolon,fes'le yenilikler yapmış, Almanlar o dönem yarı köylü toplum,,İngiliz sanayisi ithalat ile yarı aç,yari tok . ağırlıkları yok dünyada. bismark demir yumrukla birlestiriyor almanyayi ve nalbant oğlu inek ahirinda makine üretmeye başlıyor,,19.yuzyil başı Sanayide one çıkıyorlar...kısaca kişi becerisi başına çare olamayıp,,,borç alıyorsa ,,kitaplara ne yazarsan,yaz nafile...iki çıplak sadece hamama yakışır. Sonra İster fes tak,,ister sapka kime ne.?

    Yanıtla (0) (1)
  • karar okuru / 21 Nisan 2024 02:44

    İngiltere o devirde önce İspanyolları, sonra Fransızları yenmiş bir küresel askeri güç. O kadar ki Osmanlının çöküşünü yavaşlatacak gücü var. Mısır'ı, Rusya'yı müdahale edip durduruyor. Almanya'da ise eğitim, bilim ve felsefe çok ilerde. Biz eğitim reformu yaptık ama merkezle sınırlı kaldı: Mülkiye, tıbbiye, baytar mektebi, harbiye... İnsana yatırım yapmaya öncelik vermedik, yaygınlaştırmadık, yavaş ilerledik. Donanma yaptık, saray yaptık, savaş yaptık.

    Yanıtla (0) (0)
  • Kemalist / 20 Nisan 2024 11:04

    Tarih tekrar falan etmez, çünkü zamanın ruhu, şartlar ve insanlar değişkendir. Aynı suda iki kez yıkanılmaz. Roussoyu, Monteskiyöyü Sn. Akyoldan çok daha iyi okuyan Atatürk, 1924'de kuvvetler birliğini savundu. Çünkü Batı dayatmasıyla kabul edilen liberal 1876 anayasasının Osmanlı'yı nasıl parçaladığını görmüştü. Şu an olsa muhtemelen farklı düşünürdü. 2017' de bu ucube Başkanlık sisteminin propagandası yapılırken utanmadan Atatürk ve 24 anayasası örnek gösterilmiştir, bari siz yapmayın.

    Yanıtla (8) (1)
  • Abdullah / 20 Nisan 2024 20:31

    O zaman Atatürkçüler Abdülhamid'e meclisi fesih ettiği ve anayasayı rafa kaldırdığı için neden kızarlar? 1920 lerin şartlarında gerekli olan şey kuvvetler birliği idiyse dağılmaya yüz tutmuş bir imparatorlukta be yapılabilirdi?
    Tutarsızlık-İlkesizlik..
    Milletvekilleri o günde tek bir güç tarafından belirleniyordu. Bugün de...

    Yanıtla (0) (1)
  • Gölgesiz / 20 Nisan 2024 23:00

    Yani 1876 da Osmanlı artık dağılmaya yüz tutmuştu diyorsunuz?

    Yanıtla (0) (0)
  • Kemalist / 20 Nisan 2024 23:48

    Ben Sultan Hamit başka konularda hata yaptı diyebilirim, ama o Meclisi kapatmakta haklıydı. Yerine başka bir meclis düşünmemek ise hataydı.

    Yanıtla (0) (1)
  • Okur / 20 Nisan 2024 21:11

    Gidecek olan bir iktidar anayasa yapmamalı.

    Yanıtla (1) (1)
  • karar okuru / 20 Nisan 2024 23:36

    Anayasa gitmemek için yapılacak.

    Yanıtla (3) (0)
  • Karar okuru / 20 Nisan 2024 17:55

    Anayasamiz ve zihinlerimiz yeterlidir !! Hukuk, adalet, insan haklari, demokrasi emin ellerdedir... Sagcilar, komutanlar, sahte laikciler, dinciler, ulkuculer, bu hak duzeninin... garantisini olusturuyorlar !

    Yanıtla (3) (10)
  • Vatandaş / 20 Nisan 2024 20:20

    Ayıptır söylemesi bir şey anlamadım

    Yanıtla (0) (1)
  • Sadi / 20 Nisan 2024 22:34

    İroniyi zor anladık bilader kusura bakma

    Yanıtla (1) (0)
  • karar okuru - ... / 20 Nisan 2024 07:26

    şimdiki anayasadan memnunuz. anayasa yapmakla memleket düzelmiyormuş onu anladık. dolayısıyla yeni anayasa falan istemiyoruz, zaten cumhur ittifakının yaptığı anayasaya kendileri bile uymuyor. halkın önceliği ekonomi, önce ekonomiyi düzeltin, sonrasını konuşuruz.

    Yanıtla (8) (2)
  • karar okuru / 20 Nisan 2024 21:39

    Şimdiki anayasadan memnun olmak demek, memleketin kurumlar ve kurallar çerçevesi yerine tek adamın keyfine göre yönetilmesinden memnun olmak demektir. Adam değiştikçe keyifler de, zaten daha bir sürü sebep varken, bir de adama göre iner çıkar. Halbuki adamlar gidici, ülke kalıcıdır.

    Yanıtla (2) (0)
  • Ali Rıza / 20 Nisan 2024 21:28

    İşin esası şu; yarın bu yetkilerle hasbelkader bir CHP li cumhurbaşkanı, Atatürkçü, TC sevdalısı, laik ulus devletçi bir cumhurbaşkanı devletin başına gelirse bu yetkilerle , bu gün devlete mülakatla yerleştirilmiş olan yandaşlar, tarikatlar cemaatler nasıl hesap verecekler?. Ona göre bir anayasa yapacaklar ki devri sabık sorulmasın, alan aldığıyla yiyen yediğiyle kalsın, ama bu asil millet sabırlıdır, ve İmanına tak etti ve yeter artık yakamızdan düşün dedi.!!

    Yanıtla (2) (0)
  • ido / 20 Nisan 2024 13:04

    Erdoğan AB girmek için 2 bin yasa değiştirdi

    Yanıtla (1) (1)
  • tavşan. / 20 Nisan 2024 13:27

    Söylenen le yapılan birbirinden farklıdır ido. Suriye macerası ile Erdoğan başka bir evreye dönmüştü. Şimdi u dönüşü yapmaya çalışıyor.

    Yanıtla (5) (0)
  • Colak / 20 Nisan 2024 16:17

    Ido yasa degistirdi ama uygulamadi baktiki yetkiler ve kroption Yani Adam kayirma ihale vurgunu elden gidecek cark etti bir zamanlar askerler istemedi 1988 de ecevit ve koc sabanci ve diger patronlar istemedi cunki rekabet etme seffaflik Yok. Ne oldu øzal sizde millete teneke yerine dogru durus araba uretin ben acik pazar ekonomisinden yanayim türk insaninda bmw ve Opel Mercedes binme hakki var dedi sizde rekabet edin eger biz sartlara uysak bizde avrupa olmasak bile yaklasir keyfilikten kurtul

    Yanıtla (1) (1)
  • Matrakçı... / 20 Nisan 2024 20:53

    İç pazarı ithalata karşı korumak hayatı oranda önemlidir ama icpazar sömürü duzenine dönüşürse bitkisel hayat gibidir..büyük fark var arada.

    Yanıtla (0) (0)
  • barış / 20 Nisan 2024 16:12

    Mevcut Anayasa ile iktidara gelenler.Bugün bu Anayasayı begenmeyip kişiye özel Anayasa yapmak istiyorlar.Bir kişiye bu kadar hak verilmemeli.Zaten ülke keyfi yönetiliyor.Göçmen deposu olduk.Ülke Sığınmacılarla doldu.Bu bir kişinin keyfiyeti ile olan durum.

    Yanıtla (5) (0)
  • Muammer / 20 Nisan 2024 16:09

    Türkiye'nin ikinci partisi ve topal ördek iktidarı mı anayasa yapacak, güldürmeyin kendinize..

    Yanıtla (7) (1)
  • karar okuru / 20 Nisan 2024 14:30

    Anayasa meselesi çok önemli. Her Türk vatandaşının üzerinde etraflıca düşünmesi, tartışması, iyice anlaması gereken bir mesele. Birilerinin yazıp yem gibi milletin önüne attığı anayasadan bir cacık olmaz çünkü içselleştirilmez. Terakkiciler, Kemalistler, CHP şunu yaptı, bunu yapmadı muhabbetinin ve abuk subuk yaftalamaların, bugün Türklerin nasıl bir anayasaya sahip olması gerektiği tartışmalarının yerini almaması, fakat yol gösterici olması lazım. Kızım sana yazıyorum, Cabibeygil sen anla!

    Yanıtla (3) (1)
  • Alp Demir / 20 Nisan 2024 14:14

    Demek ki mesele adamın içki mi yoksa ayran mı içtiği değilmiş. Kendisine mi yoksa milletine mi çalıştığıymış !! AKP'nin en büyük faydası bu oldu. Bu derse ihtiyaç vardı, alan aldı.

    Yanıtla (17) (1)
  • tavşan. / 20 Nisan 2024 00:33

    ABD ile bugüne kadar gerçek anlamda düşmanlığımız hiç olmadı. Savaşmadık. Atatürk Lozan'da dostluk ve işbirliği anlaşması imzaladı. ABD ye serbest bölge tahsis etti. İnönü MARSHALL yardımını aldı . Menderes NATO ya soktu. Diğerleri de açılan yolu takip ettiler. Ta bugüne kadar.
    Sizlerin ABD düşmanı olmanız Rus solu ve İslamcı ideolojilerden kaynaklanıyor. Bir temeli yok.

    Yanıtla (7) (12)
  • Gunes / 20 Nisan 2024 01:16

    Dallas zengin yoksul küçük ev vb ile başlayıp ne çok dizi ve film izledik.sonra bitti.bu dizilerin yerli versiyonlarını izlemeye başladık.cocuklar için de yüzlerce çizgi film..sonra izlemekle kalmadık.ilber hocanın amerikano yaşam biçimi dediği hayat yerleşti .tüketen bu insanların zihinleri de değişti.batinin entelektüel birikiminden habersiz şekilci hayranları kendi kültüründen de uzak

    Yanıtla (12) (0)
  • Van / 20 Nisan 2024 01:22

    ABD Ermeni meselesi konusunda dört gün sonra ne diyecek acaba.

    Yanıtla (5) (0)
  • mert / 20 Nisan 2024 12:32

    Ne demeli van

    Yanıtla (1) (0)
  • İznik / 20 Nisan 2024 13:58

    Tasvana sor.icimizdeki ABD li o.

    Yanıtla (6) (2)
  • Hasan / 20 Nisan 2024 13:54

    Şahlana şahlana gelin çocuklar,
    El ele el ele,verin çocuklar.

    Yanıtla (2) (0)
  • ido / 20 Nisan 2024 13:45

    ....................... anayasaya bu güne kadar ne kadar uyuldu yada ne kadar uyulacak .

    Yanıtla (1) (0)
  • Saklı / 20 Nisan 2024 13:25

    Sayın yazar zaten gizli saklı maddeler serpiştirdikleri için bugünkü durumdayız. Gözümüzün önünde tartışarak yapın diyeceğinize tam tersine onlara istediğiniz gibi yazın diyerek daha kötü yönetilmemiz için yol gösteriyorsunuz. Yaptığınız akıl alır gibi değil.

    Yanıtla (3) (1)
  • tavşan. / 20 Nisan 2024 00:28

    Dün birileri yazmış. Özal Demirel Menderes Amerikancıydı. Bazıları İnönü'yü de eklemiş. İnönü'ye itirazlar olmuş. Atatürk Türkiye cumhuriyetini kurduğunda Batı değerlerin almış ve yerimiz batıda tarif etmişti. Erdoğan hariç diğer liderlerimiz kendilerini hep batıda görmüşler batı ile beraber olmaya çalışmışlar. Amerikancı olmak suçlanacak bir şey değildir. Hem AB ye üye olmaya çalışmak hem NATO da olmanın sonucudur bu.

    Yanıtla (10) (7)
  • Asi / 20 Nisan 2024 01:19

    İngiliz Alman Fransız Norveçli Hollandalı İspanyol ..amerikanci yönetici var mı.bunla övünen sapsallar batıda var mı.

    Yanıtla (7) (0)
  • karar okuru - ... / 20 Nisan 2024 07:19

    asiye: dünya 2 kutuplu. ya bunlardan biri ile yakınlaşırsın ya da venezuella, kuzey kore vs. gibi tam bağımsızlık adı altında halkını aldatır ve sömürürsün. tercih halka kalmıştır. amerika vs. 'ye kızmaya hakkınız yok ki, o ülkenin liderleri kendi halklarının iyiliği, mutluluğu ve zenginliği için sınırlı bir süre için görevde kalıp çalışıyor ve sonunda hesap verip emekli oluyorlar, diğer sözde bağımsızlık yanlıları gibi ölene kadar iktidarda kalmıyorlar.

    Yanıtla (6) (2)
  • Serçe / 20 Nisan 2024 10:44

    Avrupa'nın tamamı güney Kore Japonya Avustralya yeni Zelanda daha bir çok devlet batı dünyası içinde yer alır. Hepsi gelişmiştir
    Mutludur. Siz nerede nasıl yer alacaksınız asi. Tam bağımsız mı olacaksın. Nasıl

    Yanıtla (2) (1)
  • yıldız / 20 Nisan 2024 12:39

    var tabii ki; Bak arjantin seçimlerine, eski Brazilya'ya, Almanya'ya, Japonya'ya Hong Kong'a dünyadan haberin yok yorum yazmışsın.

    Yanıtla (0) (2)
  • Zozan / 20 Nisan 2024 03:05

    Yaşasın ABD cümlesini yazmayı unutmuşsun tasvan.yesil karta başvur eğer ABD vatandaşlığın yoksa tabi.

    Yanıtla (6) (5)
  • Serçe / 20 Nisan 2024 10:48

    Zozan siz ne olmak istersiniz. Tam bağımsız mı. İran gibi. Yada rus cu mu çin ci mi. Neci.

    Yanıtla (1) (2)
  • Hemhâl / 20 Nisan 2024 10:11

    Atatürk yüzünü Bati'ya dönmüş ama asla Batıdaki liderlerin ayağına gitmemiştir bilakis onlar Atatürk'ün ayağına gelmiştir.

    Yanıtla (14) (3)
  • Serçe / 20 Nisan 2024 10:40

    Önemli olan ayak değil beyin hemhal Beyin batıda. Bugün batıya söven Atatürkçüler Rus solu kurbanları.

    Yanıtla (4) (0)
  • Mürsel / 20 Nisan 2024 15:15

    Hemhal; doğunun aslanını gemlemiş, o kadar rolde olsun...

    Yanıtla (0) (0)
  • ido / 20 Nisan 2024 13:12

    TAVŞAN
    Erdoğan: Kendimizi Avrupa'da görüyoruz, geleceğimizi Avrupa ile kurmayı tasavvur ediyoruz
    Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip, "Kendimizi başka yerde değil Avrupa'da görüyoruz. Geleceğimizi AB ile kurmayı tasavvur ediyoruz." dedi.
    Partisinin Kütahya, Afyon, Siirt ve Batman il kongrelerine canlı bağlanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB'den Türkiye'ye verilen sözlerin tutulması çağrısında bulundu.
    21 kasım 2020
    Size mi ,Erdoğan a mı inanalım,?
    25 yıldır hedefi budur.

    Yanıtla (3) (3)
  • tavşan. / 20 Nisan 2024 13:18

    Ben olsam Tavşana inanırım ido.

    Yanıtla (2) (1)
  • tavşan. / 20 Nisan 2024 00:38

    Türkiye de ABD ve batı yanlısı olmayan tek yönetici oldu. Erdoğan. Erdoğan batıdan aldığı paralarla biraz refah sağlayınca İslamcı Osmanlıcı hayallerine döndü. Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar anlayışına İSLAM medeniyeti ile cevap verecekti. S400 ler bu nedenle alındı. Batıdan kopmak istendi. Yayılmacı politikalarla Suriye ye girildi.
    Sonuç hüsran oldu. Kendini Araplardan para dilenirken buldu. Ekonomi ve ahlak hukuk çöktü. Şimdi batıya geri dönmek istiyor.

    Yanıtla (21) (17)
  • Cay / 20 Nisan 2024 01:21

    Bugün ve yarın cafe vb boykotu var.tuketici haklarını korusun.

    Yanıtla (12) (0)
  • erdogan şener / 20 Nisan 2024 07:49

    pahalılıgın sebebi hükümetin işbilmezligidir.çalışan, işçi çalıştıran vergi veren esnaf degildir. yapılan eylem gündem degiştirmektir. bu da böyle biline.

    Yanıtla (2) (1)
  • karar okuru / 20 Nisan 2024 21:32

    Esnaf, kayıt dışı çalışmasına iktidar(lar) tarafından göz yumulduğundan esasen verimsiz çalışır. Bir iktidar kayıt dışını ne kadar görmezden gelir ve hatta teşvik ederse, esnaf için o kadar makbuldür. Bu anlayış orta ve büyük ölçekli işletmelerde de bulunduğundan, o tarz iktidarlara patronlar, patron kuruluşları ve odaların çoğu da bayılırlar. Bir de bunun tepesine paraya muhtaç göçmenleri diktin mi, yangın evinde esas satrancı görüyorsundur da görmezlikten gelip şiiri başka türlü yazıyorsundur.

    Yanıtla (1) (0)
  • Yorumcu / 20 Nisan 2024 02:36

    Erdoğan, Fetöyle ortak olduğu yıllarda küreselleşme güzellemeleri yapıyordu. Google’dan bakabilirsiniz.

    Yanıtla (16) (1)
  • Tr / 20 Nisan 2024 04:20

    Erdoğan Avrupa Amerika karşıtı mı? Erdoğan'ın karşı olduğu tek şey muhalefet. Amerika karşıtı olan biri Biden ile görüşemeyince tirip atar da bir öfkeyle Putin'le gorusecem der de Türkiye'ye bile uğramadan Rusya'ya gider mi:)))

    Yanıtla (11) (2)
  • Tazi / 20 Nisan 2024 10:20

    Yawww Bugs Bunny çok söylersin, az söylersin. Ayni görüsteyiz genelde ama bazen “wad up doc” diyesim geliyor. Saçmaliyorsun ama ifade özgürlügü, eyvallah. You make no sense most of the time. Byeeeee

    Yanıtla (4) (3)
  • Ayak Takımı / 20 Nisan 2024 12:13

    Her şey paranın ve gücün tadını alana kadardı. Bu arada s400ler Rusya Türkiye'de dalmasın diye alındı, bu kadarını anlamaya yetecek izan olmalı bir "seçmende" , ki ona rağmen Rusya kanını yerde bırakmadı, 36 askerimizi öldürdü ve Türkiye kılını bile kıpırdatamadı.

    Yanıtla (3) (1)
  • yıldız / 20 Nisan 2024 12:36

    Tavşanın yorumunu neden beğenmiyor sunuz? Tek gerçek onun yazdıklarıdır. Kendini darı ambarında gören tavuk misali, kişi başı 9000 dolar ile osmanlı hayali, halife olma hayalleri, rasyonellikten kopuk orta seviye din bilgisi ile imam hatip hayalleri. Sonuç; vize engelleri hem de ağır engeller, parasızlık, enflasyon ve bol hamaset, adacıklara vize ile gidiyoruz diye sevinmeler, Avrupa'da vize için konut almalar, Bulgar vatandaşlığı için yalvarmalar. Koca milletin düştüğü hallere bak.

    Yanıtla (6) (3)
  • ido / 20 Nisan 2024 12:59

    Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa olan öfkeniz sizi adaletten ayrılmaya yöneltmesin. Adaletli davranın; bu takvaya daha yakındır. Allah'a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah sizin işlediklerinizden haberdardır.
    maide 8

    Yanıtla (3) (1)
  • ido / 20 Nisan 2024 13:03

    tavşan
    bakış açısından dolayı olayları yanlış görüp yanlış yorumluyorsun.

    Yanıtla (1) (0)
  • Berberoğlu / 20 Nisan 2024 12:44

    Daha önce yapılan "Erdoğan anayasası" ile göz göre göre tuzağa düştük. Kendimizi bu tuzaktan kurtarmaya çabalamamız var mı? Pek yok diye düşünüyorum ama biraz varsa da çok cılız. Böyle bir anayasayı göz göre göre kabul etmişiz. Bu kabulde kendimizi neye sayarsak doğru olur bilmem ama, yeni anayasa bir de gözümüzün önünde yapılmazsa halimiz nicolurdu düşünmek bile istemiyorum.

    Yanıtla (4) (0)
  • Hasbi Mentesoglu / 20 Nisan 2024 10:05

    Anayasa "Ulu hakan"ın milletimize hediyesiydi" cümlesi, maalesef bastan asagi yanlis bir cümle. Abdülhamid, ki amcasininnin darbe ile tahtan indirelecegini biliyordu, agabeyi V. Murad tahta iken, tahta gecmek icin Mithat Pasa ve sürekasi ile pazarlik yaparken, anayasanin ilani kendisine sürülen bir sartti. Tahta gecmek icin bu sarti istemeye istemeye, yani yorla kabul etti. Zaten ilk firsatta, meclisi kapatip, anayasi ilga etti. Abdülhamid hicbir zaman anayasa taraftari biri olmadi.

    Yanıtla (6) (0)
  • yıldız / 20 Nisan 2024 12:37

    Hasbi bey, yazarda öyle diyor zaten, sen neyin yorumunu yaptın ki ?

    Yanıtla (0) (0)
  • MDS / 20 Nisan 2024 12:23

    Belki de (...) tekrar parlamenter düzene dönüş getirilecek “yeni anayasa”ile. Pazarlığa bağlı…
    Bu pazarlıktan dediğiniz gibi bir sonuç çıkmaz. Adam daha fazlasını dört gözle beklerken elindekini de kaybetmek ister mi?
    Yâni böyle pazarlıktan bir sonuç çıkacağını beklemiyor ve ummuyorum.

    Yanıtla (2) (0)
  • Ayak Takımı / 20 Nisan 2024 12:21

    Önceki anayasa tadilatından ne hayır geldiyse bundan da o kadarı gelir. Tek amaç erdoğanın görev süresini uzatmak, Putinin izinden gidiliyor. Yanına anayasa mahkemesi gibi kalan son ayak bağlarından da kurtulma maddesini koyarlar çiçek gibi olur. Tabi seçmene satmak için bir kaç makyaj madde olmazsa olmaz, pazarlama önemli. Darbecileri yargılayacağız der arada hsk'yı ele geçirme maddesini de kaynatırsın kim bilecek. Vatandaşın izan ortalaması belli.

    Yanıtla (3) (0)
  • Ratio / 20 Nisan 2024 12:15

    Erdoğan ve Bahçeli'den bu milletin yararına bir şey beklemek abes olur. Tek adam rejimini bir kaç makyajla nasıl devam ettiririz bunun derdindeler. Adalet insan hakları ve özgürlükler namına bir şey olmayacak. Zaten bunlar yasadan önce zihniyet meselesi...

    Yanıtla (7) (0)
  • Cenk Cemil / 20 Nisan 2024 11:49

    Bizim bildiğimiz odur ki, gerek yasalar ve gerekse Anayasalar toplumun huzur ve güveni, sosoyal devlet düşünülerek yapılan çalışmalardır. Şayet, AYsaalrda ve Anayasada bir kişiye özel bir imtiyaz ve menfaat sağlanırsa o çalışmayı yapanlar alsınlar onu çalsınlar diyorum! Bu iktidar 2008 yılında da Sosyal Güvenlik Reformu adı altında bir yasa çıkarmıştı da emekllierin Maaş Bağlanma Oranlarını düşürerek bugünkü komik ve trajik 10 Bin TL.nin temellerini atmıştı ! Hey Millet ! Ayakta uyumayın diyorum

    Yanıtla (3) (0)
  • 0606 ANK. / 20 Nisan 2024 00:55

    Bana sorarsanız bu anayasa;
    Sonu uçurumlu yola benziyor.
    Bu yasaya göre memleket ise;
    Meçhule yolalansala benziyor Şimdi sırasıyla alalım ele:
    Hile var bu işte, vallahi hile...
    Bu taslağı millet oylasa bile,
    Her zaman ensede bekliyor tokat,
    'Huzur' kalp hastası, 'hürriyet'sakat.
    Toplanmak, yürümek izinsiz, fakat
    Hovarda göğsünde güle benziyor
    ..Ozan Ariften..(1)

    Yanıtla (10) (1)
  • Merdo** / 20 Nisan 2024 02:13

    *Ozan Arif ülküdür, Ozan Arif çiledir, Ozan Arif gurbettir, Ozan Arif isyandır ve Ozan Arif son elli yılımızın gür sesidir. Allah rahmet eylesin.*

    Yanıtla (9) (1)
  • vatandaş / 20 Nisan 2024 10:26

    Mekanı cennet ruhu şadaolsun.Doğru söze ne denir ?

    Yanıtla (6) (1)
  • vatandaş / 20 Nisan 2024 10:17

    Zannedersem bir Hint atasözü "kişi yerinden kalkmak istemiyorsa büyük ihtimalle altını pisletmiştir!" der. Zamansız yersiz bir şeyde israrcı olmak kabullenmemek belli bir olgunluk gerektirir.Anayasa uygulanmazsa o anayasa neye yarar?Kanun ve kural tanımamak,herşeyi ben bilirim ben yaparaım demek en azından insanlara saygısızlıktır.

    Yanıtla (8) (1)
  • ÖTÜKENLİKURT / 20 Nisan 2024 10:10

    Sayın yazar, bunlar tiyatroculuk oynuyorlar! Darbe Anayasasının ayıbından kurtulmak !? Yahu siz darbecinin kralı oldunuz son yıllarda. Birçok konuda Evren'i solladınız! Şimdi yapmak istedikleri hafızın bir daha seçiminden ziyade, Anayasadaki hakların budanması! Tam otoriter bir yönetime geçecekler. Kurana aykırı hüküm olmayacakmış yeni Anayasada! Bunlar sapıttılar, neyse ki halk uyandı! Özgür beyin dediği gibi 31 Martta kulaklarını çekti halk, bu defa koparacak! İstakozlar Roleksler tam gaz!

    Yanıtla (15) (2)
  • O aslan / 20 Nisan 2024 09:42

    Yasa ve kanunlar geneldir.
    Yani toplumsal dir.
    Toplum için yapılır.
    Bunlar kendilerine özel yasa kanun yapmak için ana yasayı kevgir e çevirdiler, kim bilir şimdi de ne yapacaklar

    Yanıtla (5) (0)
  • O aslan / 20 Nisan 2024 09:36

    Aman aman yasa masa istemiyoruz bir an önce çekip gitsinler de kurtulalım.

    Yanıtla (5) (0)
  • HAYRETI MUCIP / 20 Nisan 2024 09:29

    ABD. 'nin iç savaştaki kahramanı ve çok sevilen , takdir edilen kurucu başkanı, dört yıl görev yaptıktan sonra , bir kenara çekilmek ister , ancak bütün kesimlerin ısrarlarına dayanamayarak bir dört yıl daha devam eder ve nihayet bitiminde "Bu kadar yeter ,zira bu uygulama benden sonra kural haline gelecek " der , kenara çekilir.
    Burada şunu demek istiyorum , her şeyin başı zihniyettir , ben bizim kaç anayasa yaptığımızı bilmiyorum ,adeta
    yalama tahtası oldu!

    Yanıtla (7) (0)
  • Cut / 20 Nisan 2024 09:25

    Batı da "Anne","Baba" gibi kelimeler "Cinsiyetçi" bulundugundan ötürü tedavulden kalkmak üzere...Bu sebeple bence ""Ana"yasa"" nın uzerine fazla gitmeyin...15-20 yıl sonra ne Anayasa kalacak ne Anadolu...

    Yanıtla (2) (2)
  • Kuyruksuz / 20 Nisan 2024 08:58

    ‘Beni sarhoş abimin yerine padişah yaparsanız ben de anayasal ve parlamenter sisteme geçmeyi onaylarım” M. Kemâlin bazı savaş arkadaşlarıyla sonradan bozuşmasını, ‘vesayet rejimi’ terimlerini, M Kemal yada I. İnönü’nün alkol kullanmasını dile dolayanlar için … ne kadar öğretici değil mi?

    Yanıtla (1) (0)
  • Batandaş / 20 Nisan 2024 08:50

    Yeter artık gündem değiştirmeyi bıraksın iktidar ülkenin anayasadan önce yaşam koşulları değiştirilmeli emekli insan gibi yaşatılmalı öncelik bu olmalı ancak iktidar anayasa bahanesiyle daha nasıl koltuğu sağlama alırım onun peşinde 22 yıldır şimdiki anayasayı delik deşik eden kimdi. Hakkımızı helal etmiyoruz

    Yanıtla (3) (0)
  • Dr / 20 Nisan 2024 08:11

    Erdoğan rejiminde devletin bir faydasını göremedik. Devleti hısım, akraba, sen, ben, bizim oğlanı zenginleştirme ve yollarını asfaltlama aracı yaptılar. Sömürü devam ediyor.

    Yanıtla (15) (0)
  • Hektor / 20 Nisan 2024 07:54

    Var olan anayasayı uygulamayan Reis ve iktidarı yeni anayasa yapacakmış olsa olsa Reis ölene kadar iktidarda kalmak için yapılır bir gün bu memlekette yapılan adaletsizlikler yolsuzluklar ihaneti halk anladığında gör o zaman kıyameti memlekette kimler kalır kimler gider.

    Yanıtla (3) (0)
  • M.Şakir / 20 Nisan 2024 00:50

    Gözümüzün önünde yapmayın şu anayasayı. Gidin başka memlekette yapın. Yetmişaltı yaşıma geldim habire anayasa yapıyoruz. Ben yoruldum Bana güvenmeyin artık.

    Yanıtla (5) (0)
  • erdogan şener / 20 Nisan 2024 07:53

    sayın yazar burada gözümüzün önünde yapmayın dediginde yanlış veya ayıp birşeyler varki böyle yazıyor.

    Yanıtla (0) (0)
  • BirOkur / 20 Nisan 2024 07:10

    Eğitim seviyesi düşük toplumların demokrasi sınavı bizdeki gibi olur. Populist politikalara inandırılan, dini ve milli öğeler ile zenginleştirilen siyaset arenasından, iktidar olan partiler ülkelerine bir değer katamazlar. O partiler olsa olsa sadece vatandaşlarının birikimi çarçur eder, devleti ve milleti borç batağına saplar. Millet et yemeyi hayal ederken, siyasilerin manda yoğurdu, hurma ve ıstakoz yemelerini seyreder.Protesto dahi etmezler, gidişata hayır demek için protesto bile yapmaz!

    Yanıtla (16) (0)
  • AHMET GÜLÇUBUK / 20 Nisan 2024 05:36

    Kurallar yönetiminden şahıs yönetimine geçişte sesi çıkmayan kurtulmuş un bugün çıkıp yeni bir adil anayasa için arayışı asla iyi niyetli olamaz....Sürekli çıkarlarının esiri olmuş bir kimseden anayasa öncülüğü hala milleti enayi görmenin verdiği şımarıklıktır....

    Yanıtla (12) (0)
  • Etem / 20 Nisan 2024 02:15

    Churchill diğer yönetim şekilleri hariç tutulursa demokrasi en kötü yönetim biçimidir demişti. Yani demokrasi her şeye rağmen genede en iyi yönetim biçimidir. Bizlerde bunu yaşayarak gördük. Eskiden öyle ahım-şahım bir demokrasimiz de yoktu ama bugünkünden bin defa daha iyiydi.

    Yanıtla (17) (0)
  • SanalKıreş / 20 Nisan 2024 04:57

    Demokrasiyi kovaladıkca kaçan ateş beceği yada asla ulaşılamıyan bir ütopya olarak tanımlayaniliriz. Hangi ülke veya toplum demokrasinin ayak izlerini takip etmeyi bırakırsa oraya öcüler doluşur.

    Yanıtla (5) (0)
  • tavşan. / 20 Nisan 2024 00:30

    Gazze için Erdoğan ne yaptı. Lütfen bir bana anlatsın. Tamam ABD katil Avrupa iki yüzlü anladık. Erdoğan ne yaptı. Soru bu. Buna hiç bir yandaş cevap veremez. Erdoğan'ı eleştirmeden Gazze eleştirisi yapılamaz.

    Yanıtla (15) (4)
  • Asci / 20 Nisan 2024 01:24

    Yunan Arap yemekleri ile bizim mutfagimizi nasıl ayırabiliriz kim kimden aldı yemekleri.

    Yanıtla (3) (0)
  • Okur / 20 Nisan 2024 02:37

    Döner baklava cacık lokum pide bizimde bu Yunan'a ne oluyor.araplar birşey diyor mu.

    Yanıtla (1) (0)
  • Ddt / 20 Nisan 2024 02:20

    ,,,,, başkanlık dediler….
    Vali ve Kaimakamları HALK SEÇMİYOR!!!!!
    E……. ne anladık bundan!
    KESİNLİKLE PARLEMENTER SİSTEME DÖNÜLMELİ……
    ( a ko pe topal ördek mesâbesindedir anayasa ya PO maz)

    Yanıtla (4) (0)
  • Sahin / 20 Nisan 2024 02:02

    Bahçeli kaybedilen seçimlerden sonra
    "İktidara gelmek için illa seçimler yapılacak diye bir şey yok"diyor
    Bu açıklama neyi çağrıştırıyor?
    Meydan bu kadar boşmu..

    Yanıtla (10) (0)
  • serçe / 20 Nisan 2024 01:24

    "İsrail'de çok önemli bağlantıları olan arkadaşlarımız da var. Yani, eyvallah, İsrail'in Filistin'de, Gazze'de Müs yaptığı soykırımı, katliamı, bebek katliamını, nefretle, şiddetle kınıyoruz, eyvallah, buna diyecek hiçbir şey yok ama diğer taraftan da ticaretin hiç kimseye zarar vermeyen bölümleriyle ilgili de.. çünkü bizim İsrail serbest ticaret anlaşmamızın olduğu bir ülke, yani 6 satıp 1 aldığımız bir ülke. O anlamda, daha hassas olmamız gerektiğine inanıyorum. Nihat Zeybekçi. AKP

    Yanıtla (5) (2)
  • Menemen / 20 Nisan 2024 01:51

    Menemen soğanlı mi sogansiz mi olur.hangisi doğru.melemen diyenler niye böyle diyor.

    Yanıtla (1) (0)
  • Musto / 20 Nisan 2024 01:12

    22 yıllık iktidar mevcut anayasa ile ne istedi de yapamadı..Yüzlerce kez ihale yasalarını değiştirdi. Ysk'yı anayasa mahkemesini kendisi atadı. Devletin tüm organlarına söz dinleyen Verilen her emri ülkeye olası zarar ve ziyanı sorgulamayacak elemanlar atadı.. Bu nedenle ülkemiz kara parayı aklayanlar uyuşturucuyu paklayanlar cenneti oldu..Kara listeye alındık. Yeni anayasa neyi değiştirecek? Komaya girmiş Ülkeyi mi..Yoksa komaya sokmuş adamı mı ayağa kaldıracak???

    Yanıtla (17) (2)
  • 0606 ANK. / 20 Nisan 2024 01:02

    'İrade-i Millet' edilmiş talan.
    Sendika hikaye, sözleşme yalan.
    Dernekler-mernekler, partiler filân;
    İstemeden doğan çocuğa!
    benziyor.
    Hâkimiyet kalktı milletten rafa.
    Kralda yoktu bu kadar sefa.
    Seçme hakkı beş senede bir defa
    Ağıza çalınan bala benziyor.
    Şimdi siz söyleyin: Nasıl hürlüktür?
    Ârif'çe görmemek, resmen körlüktür.
    Bunun adı bizde kralıktır
    Demokrasi biraz role benziyor! ..
    ..Ozan Ariften..(2)

    Yanıtla (7) (0)
  • Dede / 20 Nisan 2024 00:56

    Ula kardeş git işine .şimdiye kadar yaptıkları bütün gizli işlerde bi çapanoğlu çıktı ve başımıza bela oldu.başımıza gelenlet pişmiş tavuğun başına gelmedi.hala gizli yapın diyiyor yahu.

    Yanıtla (6) (0)
  • Zeybek / 20 Nisan 2024 00:45

    Nihat zeybekçi: Katliam başka, ticaret başka dedi.(israil) Millet de size diyor ki: 'ahlaksızlık tam da bu işte'. Yıllardır dini, anayasayı, hukuku herşeyi ama herşeyi kendine göre eğip büküyorsun. Canınızın istediğine terörist hain, istemediğine dostumuz kardeşimiz.

    Yanıtla (15) (0)
  • karar okuru / 20 Nisan 2024 00:40

    Millet bu kadar kutuplastirilmisken herkesin mutabik olacagi bir anayasa yapilamaz. Cingar cikar.

    Yanıtla (6) (0)
  • Yorumcu / 20 Nisan 2024 00:40

    Masum insanların yıllardır hapiste tutulduğu bir ülkede anayasa olsa ne yazar? Kendi atadığı Bakan’nın yolsuzluk yaptığı ortaya çıktı ve sadece görevden alındı. Kendi partisinin belediye başkanlarını görevden aldı ve kimse neden diye soramadı. Suçları varsa neden tutuklanmadılar? Osman Kavala, Demirtaş ve daha niceleri neden hala tutuklu?

    Yanıtla (7) (1)
  • Okur / 20 Nisan 2024 00:35

    AKP ekibinin Türkiye hayrına herhangi bir iyilik yapmasını beklemek gaflet ,delalet hatta hıyanet olduğunu düşünüyorum. Ortaya saçılanları görüp infiale kapılmayan varsa vatandaşlığından şüphe ederim.

    Yanıtla (14) (0)
  • Karar okuru / 20 Nisan 2024 00:33

    Toplumsal zemini olmadığı durumlarda tartışmalar, meclis kavgaları üstte bir avuç kimsenin çizebildiği çerçevede taklit olarak yürür. Uygun olmayan ya da oluşamamış zeminde suni olarak koyulmuş ağacı ne kadar sularsanız sulayın meyve vermez, zemin müsait oluncaya kadar. Zemini oluşması ise bir takım hazırlıklar, çaba ve zaman gerektirir.

    Yanıtla (4) (0)
  • Okur / 20 Nisan 2024 00:25

    Az gitti uz gittik dere tepe düz gittik iktidar sayesinde bir arpa boyu yol kattettik. Dürüst olmayan siyasetçilere(iyiler istisna) lanet olsun lanet olsun lanet olsun.

    Yanıtla (5) (0)
  • Celal / 20 Nisan 2024 00:14

    İmdiiii..yazıdaki tek parti olumsuzlukların ve akp nin bu olumsuzlukları tekrarlamasinda bugünü eleştirip o dönemle ilgili tek laf etmemelerini nasıl yorumlayacagiz.padisahin devrettiği yetkileri ki daha fazlasını uhdesinde alması.kadinlara seçme seçilme hakkını reddetmesi.kuvvetler birliği yil1924 ve tek adamlık.bugun dünü taklit ediyor.

    Yanıtla (1) (6)